დარწმუნებული ვარ, იცით - დედის რძე საუკეთესო საკვებია ბავშვისთვის.
4-6 თვიდანდამატებითი კვება იწყება, რადგან დედის რძე ან ხელოვნური ნარევი ვეღარ აკმაყოფილებს ჩვილის მოთხოვნილებებს საკვებ ინგრედიენტებზე. ამავე დროს ჩვილის კუჭ-ნაწლავი უკვე მზადაა მიიღოს სხვა ტიპის საკვები რძის გარდა.
ნახევრად მყარი საკვების მისაღებად მზადაა ზედა და ქვედა ყბაც, რადგან ერთ სიბრტყეში მოძრაობის გარდა, რაც წოვას სჭირდება, მათ უკვე შეუძლიათ წრიული მოძრაობების შესრულება, ნახევრადმყარი საკვების მიღება და გადაყლაპვა.
და ბოლოს, სწორედ ამ ასაკში იწყება პირის ღრუში არსებული გემოვნების რეცეპტორების განვითარება, ახალი გემოს აღქმა და თუ თქვენ გაუშვებთ გემოვნების ჩამოყალიბების ამ"დროის შუალედს“, შესაძლოა ბავშვსჩამოუყალიბდეს კვებითი ნეოფობია - ახალი საკვების გასინჯვის შიში და მისი მიღების სურვილის არქონა.
ასე იწყება დამატებით კვებასთან ერთად დამატებითი პრობლემებიც!
როგორ მოვიქცეთ
პირველ რიგში, აუცილებელია პედიატრის მუდმივი მეთვალყურეობა, ფიზიკური და ფსიქო-მოტორული განვითარების კონტროლი და დამატებითი საკვების მიღების მზაობის შეფასება. რა იქნება პირველი დამატებითი საკვები, ამას თქვენი ექიმიგადაწყვეტს.
დაიმახსოვრეთ მთავარი წესები:
- ახალი საკვებს ბავშვი თანდათანობით უნდა შეაგუოთ, რაც საშუალოდ 3-4 დღეს გრძელდება. ამ ხნის მანძილზე უნდა დააკვირდეთ, როგორ იღებს მას პატარა, ხომ არ ვლინდება ალერგიული რეაქციები, ნაწლავური პრობლემები.
- ახალი საკვები უმჯობესია დღის პირველ ნახევარში შესათავაზოთ, რათა დღის მანძილზეთვალი ადევნოთ საკვებთან შეგუების პროცესს.
- თავდაპირველად საკვები (ბოსტნეულის და ხილის პიურეები, ბურღულეულის ფაფები) აუცილებლად ერთკომპონენტიანი უნდა იყოს. ამ გზით ადვილად მიხვდებით, როგორ მოინელა ჩვილმა ესა თუ ის პროდუქტი და თუ ალერგია ან პროდუქტის აუტანლობა გამოვლინდა, გეცოდინებათ, რომელი პროდუქტია ამაში დამნაშავე.
- დამატებითი საკვები აუცილებლად კოვზით უნდა მისცეთ და არა ბოთლით.
- თუ ბავშვი უარს ამბობს ახალ საკვებზე, ნუ დააძალებთ, გაასინჯეთ ის მომდევნო დღეებში შესვენებებით. ზოგიერთ ბავშვს ახალ გემოსთან შესაგუებლად 10 და მეტი ცდა სჭირდება.
- ეცადეთ, გაამრავალფეროვნოთ საკვები და პატარას ბევრი გემო გააცნოთ.
- დამატებითი საკვები დამჯდარ მდგომარეობაში მიეცით. ასე ღეჭვის პროცესი გაცილებით ადვილია.
- კვებაზე უარის თქმისას არ გაართოთ ბავშვი ტელეფონით ან სხვა ეკრანით.
- საკვების მიღებას ნუ წაახალისებთ ჯილდოდ ტკბილეულის შეპირებით და მიცემით. მარტივი შაქრები სიმსუქნის და გულ-სისხლარღვთა დაავადებების რისკს გაზრდის.
- შეეცადეთ, ჩვილი ოჯახთნ ერთად კვებას მიაჩვიოთ - ეს არამარტო სასიამოვნო ოჯახური ტრადიცია გახდება, არამედ ბავშვი ადრეული ასაკიდანვე დააკვირდება, როგორ და რითი იკვებებიან მისი საყვარელი ადამიანები. და თუ ოჯახი ჯანსაღად იკვებება, ის დიდი ალბათობით ისწვალის სწორ კვებას. კარგი მაგალითი ხომ გადამდებია?!
- უკვე მოზრდილი ბავშვი ჩართეთ საკვების მომზადების პროცესში, რათქმუნდა, ასაკის შესაბამისად. დაასაქმეთ, მიეცით მარტივი დავალებები, შეაქეთ ამისთვის. საკვების მომზადების პროცესი ბავშვის განვითარებასაც შეუწყობს ხელს - ის ისწავლის ახალ სიტყვებს, საკვები პროდუქტების სახელებს, თვლას.
რა ახდენს გავლენას კვებით არჩევანზე
კვებითი არჩევანის ჩამოყალიბებაზე დიდ გავლენას ახდენს არამარტო საოჯახო, არამედ კვების ეროვნული კულტურა. მაგალითად, ის, რაც მოსწონს ნორვეგიელ პატარას საუზმედ (ვთქვათ, თევზი), ქართველ ბავშვს შეიძლება არ მოსწონდეს, მაგრამ სიამოვნებით მიირთვას სადილად, ხოლო იაპონელი პატარასთვის საყვარელ გარნირს,ბრინჯს, თქვენმა შვილმა, შესაძლოა, წიწიბურა არჩიოს.
აუცილებლად გაამახვილეთ ყურადღება საკვების სერვირებაზე. პატარებსაც უყვართ კარგად გაფორმებული საკვების ლამაზი თეფშიდან მირთმევა.
შეიძლება გაოცდეთ, მაგრამ კვლევების მიხედვით, ბავშვის არჩევანზე გავლენას ახდენს ის საკვებიც, რასაც თქვენ ორსულობის დროს ხშირად მიირთმევდით.
და კიდევ, თუ თქვენი პატარა ძუძუთი კვებაზე გყავთ, შეეცადეთ თქვენი რაციონი თავიდანვე მრავალფეროვანი იყოს. რძეში ხომ არამარტო სასაარგებლო შემადგენლობა, არამედ ამ პროდუქტების სხვადასხვა გემოც გადადის და პატარაც უფრო მეტ გემოს გასინჯავს, ეს მრავალფეროვნება მასშემდგომში კვებითი არჩევანის ჩამოყალიბებაში დაეხმარება.
თამარ ობგაიძე
