ტრადიციული აირანი კეფირის მსგავსი ცივი სასმელია, რომელიც შედგება ფერმენტირებული რძის, წყლისა და მარილისგან. ზუსტად არავინ იცის ვინ გამოიგონა ეს გამაგრილებელი სასმელი, მაგრამ ითვლება, რომ აირანის ფესვები ძირითადად თურქეთშია. აირანი ძალიან პოპულარული სასმელია როგორც ბალკანეთის ნახევარკუნძულის ქვეყნებში, ასევე ცენტრალურ აზიასა და კავკასიაში. მე-19 საუკუნეში მეცნიერებს აინტერესებდათ, რა იყო კავკასიელი ხალხების სიცოცხლის ხანგრძლივობის მიზეზი და მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ერთ-ერთი მიზეზი იყო მაწვნის შემცველი საკვები, რომელიც დადებით გავლენას ახდენდა ნაწლავის მიკროფლორაზე და ორგანიზმის ზოგად მდგომარეობაზე.
აირანის მომზადების რეცეპტი სხვადასხვა ქვეყანაში განსხვავებულია და თითოეულ რეგიონში აირანს თავისი ადგილობრივი სახელი აქვს. აირანის დალევა შეიძლება გაცივებული სახითაც. მაგალითად, ზაფხულში აირანს უმატებენ ყინულს, პიტნის ფოთლებსა და კიტრს, რათა სასმელი განსაკუთრებით გამაგრილებელი გახდეს. „დღის“ აირანის შემადგენლობაში კი დამატებულია ნაღების კარაქი, რაც უფრო პიკანტურ გემოს ანიჭებს პროდუქტს.
ფერმენტირებული რძის პროდუქტებს ჯანმრთელობისთვის ბევრი სარგებელი მოაქვს. ისინი აუმჯობესებენ ნაწლავის მიკროფლორას, აჯერებენ ორგანიზმს სასარგებლო ვიტამინებითა და მიკროელემენტებით, აქვთ ანტიმიკრობული თვისებები და აძლიერებენ იმუნურ სისტემასაც კი.
გთავაზობთ 6 მიზეზს, რომ დააგემოვნოთ და შეიყვაროთ აირანი - საოცრად გემრიელი სასმელი, რომელიც ცნობილი იყო ჩვენს წელთაღრიცხვამდე და რომელმაც მსოფლიოს მრავალი ადამიანის გული მოიგო.
აირანი მშვენივრად კლავს წყურვილს
თუ ერთხელ მაინც გასინჯავთ აირანს, მის განსაკუთრებულ პიკანტურ გემოს ვეღარ დაივიწყებთ. აირანი შესანიშნავია, როგორც ცალკე სასმელი - ის შესანიშნავად კლავს წყურვილს. უბრალოდ გემრიელი ლანჩის შემდეგ სცადეთ აირანი - ის ეხმარება საჭმლის მონელებას და ძალიან უხდება ბოსტნეულს, ხილსა და მწვანილს. ასევე შეგიძლიათ გამოიყენოთ ეს ფერმენტირებული რძის სასმელი ძალიან გემრიელი კერძების მოსამზადებლად, როგორიცაა ცივი სუპები („აკროშკა“), კოქტეილები, ორიგინალური სმუზი და სხვა.
აირანი სასარგებლოა ჯანმრთელობისთვის
საიდუმლო არ არის, რომ ძროხის რძისგან დამზადებული ფერმენტირებული რძის პროდუქტები კარგია ჯანმრთელობისთვის. ისინი შეიცავს პრობიოტიკებს, რომლებიც სასარგებლოა ნაწლავის მიკროფლორისთვის, ასევე ვიტამინებს, კალციუმს, ფოსფორს და ბევრ სხვა სასარგებლო მიკროელემენტს. აირანი არ არის გამონაკლისი. უნიკალური შემადგენლობის წყალობით აძლიერებს იმუნურ სისტემას და სასარგებლოა გაციების პროფილაქტიკისთვის, აძლიერებს სისხლძარღვებს და სასუნთქ სისტემას, აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას და ნაწლავის მიკროფლორის მდგომარეობას და გააჩნია ანტიმიკრობული თვისებებიც კი. ერთადერთი გაფრთხილება: ვისაც აქვს მაღალი მჟავიანობის პრობლემა, სიფრთხილით უნდა დალიოს აირანი.
აირანი გეხმარებათ წონის დაკლებაში
სხვა ფერმენტირებული რძის სასმელების მსგავსად, აირანი ხელს უწყობს ორგანიზმის ტოქსინების გაწმენდას და ნაწლავის "კარგი" მიკროფლორის აღდგენას, რაც თავისთავად ხელს უწყობს წონის კლებას. გარდა ამისა, აირანს აქვს ძალიან ცოტა კალორია და მისგან წონის მომატება თითქმის შეუძლებელია. თუ დიეტაზე ხართ, სცადეთ აირანზე დაფუძნებული სმუზის გაკეთება: მაგალითად, ისპანახით, ბროკოლით, მწვანილებით (რეჰანი, კამა, ქინძი, ოხრახუში, პიტნა) ან ექსპერიმენტი ხილით.
აირანი ძალიან კარგად შეიწოვება
აირანში შემავალი ცილები, ვიტამინები და მიკროელემენტები ძალიან კარგად შეიწოვება (რძზე უკეთესად). გარდა ამისა, აირანი შეიცავს ცილოვან ნაერთებს, რომლებიც აუმჯობესებენ კუჭისა და ნაწლავების მუშაობას (კერძოდ, აირანი ხელს უწყობს კუჭის წვენისა და ნაღვლის უფრო აქტიურ სეკრეციას). აირანის რეგულარული მოხმარების შედეგად აღდგება ნაწლავის მიკროფლორა, გამოიყოფა ტოქსინები და ნარჩენები - ეს აუმჯობესებს ორგანიზმის ზოგად მდგომარეობას, ამაღლებს იმუნიტეტს, ამდიდრებს ორგანიზმს ვიტამინებითა და მიკროელემენტებით.
აირანი გიშველით ნაბახუსევზე
დიდი ხანია ცნობილია, რომ აირანი მოქმედებს კეთილდღეობაზე, თუ მას დალევთ ნაბახუსევზე. ეს ფერმენტირებული რძის სასმელი ავსებს ქსოვილებში ჟანგბადის ნაკლებობას და კარგ გავლენას ახდენს ნერვული სისტემის ფუნქციონირებაზე.
აირანი დღეგრძელობის პროდუქტია
ზოგიერთი წყაროს თანახმად, აირანი ცნობილი იყო ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე - ის საუკუნეების განმავლობაში იყო გამოცდილი და დღეს სამართლიანად იკავებს ადგილს ძროხის რძეზე დაფუძნებულ სასმელებში, როგორიცაა კეფირი, ფერმენტირებული გამომცხვარი რძე, იოგურტი, მაწონი და სხვა.
აირანის დამზადების რეცეპტი დიდი ხნის განმავლობაში საიდუმლოდ ინახებოდა და ინდუსტრიული მასშტაბით წარმოება მხოლოდ მე-20 საუკუნის 90-იან წლებში დაიწყო. დღეს აირანის შეძენა შეგიძლიათ თითქმის ნებისმიერ სუპერმარკეტში. იგი იყიდება სხვადასხვა შეფუთვებში.
